4 dingen die je (waarschijnlijk) niet wist over wijn en afvallen

Wijn is fijn, dat staat vast. Of je nou een mooie tempranillo drinkt tijdens het eten, of een sauvignon blancje in het zonnetje op het terras, het is onmiskenbaar dat het bijdraagt aan een gezelliger, rijker en aangeschotener leven.

De vraag rijst dan: wat voor gevolgen heeft een habitueel bakkie druivenpers voor de lijn? Moeten we het helemaal links laten liggen, of is er een balans waardoor je nog steeds effectief en op een gezonde manier af kan vallen?

Net als altijd heeft de wetenschap antwoorden. So grab a wine, and enjoy the read!

note: wanneer je over de dikgedrukte zinnen beweegt, zie je het citaat uit de betreffende studie die de claim ondersteunt

1. Een glaasje bevat minder calorieën dan je denkt…

Over het aantal calorieën wat in een standaard glas wijn zit, bestaan veel misverstanden. Wijn bevat alcohol, en alcohol wordt niet op dezelfde manier verwerkt in het lichaam als koolhydraten, vetten of eiwitten. Het moet worden afgebroken in de lever.

Dit afbreken in de lever kost energie. Een gram alcohol bevat ongeveer 7,1 kcal. Het afbreken van een gram alcohol kost het lichaam gemiddeld echter tussen de 1,1 en 1,4 kcal aan energie. ^[1,2]  Netto geeft een gram alcohol dus slechts 5,7 tot 6,0 kcal energie die beschikbaar is voor het lichaam.

Anders gezegd: je lever “doet een rondje cardio” nadat alcohol het lijf binnenkomt, waardoor je met een standaard glas alcohol een X aantal calorieën binnenkrijgt, maar tegelijkertijd ook weer verbruikt!

Op basis van deze gedachte geeft de onderstaande tabel weer hoeveel netto calorieën een standaardglas van verschillende dranken heeft, vergeleken met een blikje coca-cola.

op basis van voedingsinformatie van de Google database (klik voor grote versie)

2. Het 1e glaasje tikt harder aan dan de 5e

Verder valt er nog iets merkwaardigs te zeggen: je 5e wijntje bevat minder netto calorieën dan je 1e wijntje. Waarom? Als het lichaam “wordt overspoeld” met alcohol binnen een korte tijd (zoals een avondje in de kroeg), wordt een deel van de alcohol via een andere weg afgebroken. ^[2] 

Bij lage concentraties van alcohol in het bloed wordt het op een energie-efficiënte manier (12% van de calorieën alcohol wordt in dat proces gebruikt) verwerkt (Alcohol DeHydrogenase; ADH).

Na 2-3 drankjes is de ADH-manier van het afbreken van alcohol echter al verzadigd, waarna er beroep wordt gedaan op een minder-efficënte manier (27% van calorieën alcohol wordt verbrand in dat proces) van afbreken van de alcohol (Microsomal Ethanol-Oxidizing System; MEOS). ^[3]

Op basis hiervan kan je bijvoorbeeld stellen dat je eerste rode wijntje 73 kcals bevat, en je 5e wijntje 61 kcals!

In het onderstaande filmpje geef ik nog eens extra uitleg hoe dit precies zit:

3. Alcohol drinken en vet eten zijn geen goede combo

Alcohol zelf wordt niet snel opgeslagen als lichaamsvet. Nadat het in de lever verwerkt is (tot acetaat en adehyl-CoA), wordt minder dan 5% omgezet in vet. ^[4]

Maar er is een ander effect: je lichaam is zo druk bezig met het verwerken van de alcohol, dat alle vet wat je met andere voeding binnenkrijgt, meteen wordt opgeslagen als lichaamsvet! ^[4]

Er worden (met alcohol in het bloed) minder vetzuren in het bloed gebruikt voor energie, wat dan wordt opgeslagen in het lichaamsvet. Daarnaast worden er geen vetzuren uit het lichaamsvet gehaald voor energie, omdat die al wordt geleverd door de alcohol!

MAARRRR…!
Het is daarbij belangrijk om te zeggen dat dit alleen resulteert in meer lichaamsvet wanneer er meer energie wordt genuttigd dan er gedurende die hele dag wordt verbruikt! ^[2]

4. Het venijn van wijn zit ‘m in de after-effects!

Psychologisch gezien, heeft wijn nog een keerzijde: je kan jezelf minder goed in de hand houden.

Of je nu de bar op wil springen, over je baas heen wil hangen, je tong ergens in wil hangen, of een tosti met mayo naar binnen wil schuiven; met een aantal drankjes op wordt zo’n gedachte een stuk sneller tot uitvoering gebracht.

Het is namelijk een feit dat alcohol de trek naar zout, vettig eten flink stimuleert. ^[5] En dat gooit extra roet in het eten (ha-ha). Én je hebt trek in vet/zout eten, én het is moeilijker om tegen deze trek in te gaan.

Opmerkelijk ondersteunend hiervoor is de vondst dat niet de totale hoeveelheid alcohol (per week), maar de hoeveelheid alcohol per sessie wordt geassocieerd met een hoger BMI. ^[6] Dit heeft dus mogelijk te maken met het drinken tot dronkenschap, om vervolgens de zelfcontrole te verliezen en ‘flink vet te gaan eten’.

Take-home message

• Een glaasje wijn heeft minder calorieën dan je denkt, doordat je lever extra energie verbruikt om de alcohol te verwerken;

• Naarmate de avond vordert, zullen de glaasjes wijn steeds minder netto calorieën bevatten;

• Kijk uit met vet eten: je lichaam gebruikt binnengekomen alcohol het liefst meteen als energie. Vet uit eten wat tijdens of vlak na het drinken het lichaam betreedt, wordt daardoor juist meteen opgeslagen als energie (in de vorm van lichaamsvet);

• Drink een overmaat aan alcohol, en je begeeft je op glad ijs: voor je het weet eet je (veel) meer dan je nodig hebt!

Wijn is nog steeds fijn, en past prima binnen een levensstijl die samengaat met een fit en slank figuur, mits de keerzijdes, die hierboven zijn genoemd, goed in de gaten worden gehouden.